GELİŞİMSEL GERİLİK NEDİR?

Gelişimsel Gerilik, aynı yaştaki diğer çocuklara kıyasla kendisinden beklenen gelişim becerilerinde sınırlılık yaşayan bir çocuğu ifade etmektedir. Gelişimsel geriliği olan bir çocuk; fiziksel, konuşma ve dil, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişim alanlarından iki veya daha fazlasında önemli gecikmeler yaşamaktadır. Gelişimsel gerilik; serebral palsi, işitme kaybı ve otizm spektrum bozukluğu gibi durumları içeren ve genellikle ömür boyu süren gelişimsel yetersizliklerden farklıdır.

Gelişimsel Geriliği olan çocuklar;

• Dil veya konuşma becerilerinde,
• Bilişsel becerilerde,
• Hareket veya motor becerilerde,
• Duygusal ve sosyal becerilerde sınırlılıklar yaşadıkları gözlenmektedir.

Gelişimsel Geriliğin Başlıca Belirtileri

Çocuklarda birçok farklı gelişimsel gerilik belirtisi gözlenebilir. Bazen bebeklik döneminde bu belirtiler görülebilir; ancak bazı durumlarda çocuğunuz okul çağına gelene kadar fark edilmeyebilir. Gelişimsel geriliği ilişkin en yaygın belirtilerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Aynı yaştaki diğer çocuklardan daha yavaş öğrenme ve gelişim gösterme,
• Gelişimsel olarak beklenen dönemden çok daha geç dönme, oturma, emekleme veya yürüme
• Başkalarıyla iletişim kurmada veya sosyalleşmede zorluk
• Geç konuşma veya konuşma güçlüğü
• Bir şeyleri hatırlamakta sorun yaşama
• Eylemleri sonuçlarla ilişkilendirememe
• Problem çözmede veya mantıksal düşünmede zorluk
• Okulda öğrenmede sorun
• Yardım almadan giyinmek veya tuvaleti kullanmak gibi günlük işleri yapamamadır.

Eğer çocuğunuz fiziksel, dil, bilişsel, sosyal veya duygusal gelişim alanlarının bir veya bir kaçında, birkaç ay süreyle, aynı yaştaki diğer çocukların gelişimlerine kıyasla bir gecikme gösteriyorsa zaman kaybetmeden bir uzmana görünmek gerekmektedir.

Gelişimsel geriliğin tek bir nedeni yoktur. Gelişimsel geriliğe; doğum öncesi, doğrum sırası ve doğum sonrası etmenler neden olmuş olabilir. Bazı durumlarda ise gelişimsel geriliğin nedenini bulmak mümkün olmayabilir. Gelişimsel geriliğe neden olabilecek başlıca etmenler şu şekilde sıralanabilir:

• Down sendromu gibi genetik veya kalıtsal durumlar,
• Fenilketonüri (PKU) gibi metabolik bozukluklar,
• Sarsılmış bebek sendromu gibi beyinde travma,
• Travma sonrası stres bozukluğu gibi şiddetli psikososyal travma,
• Doğum öncesi alkole maruz kalma veya kurşun zehirlenmesi gibi belirli toksik maddelere maruz kalma,
• Bazı çok ciddi enfeksiyonlar,
• Çocuğun yiyecek veya çevreden yoksun kalması.

Çocuğumun gelişimsel geriliği olduğundan şüpheleniyorsam ne yapmalıyım?

Çocuğunuzun gelişiminde bir gerilik olduğunu düşünüyorsanız, mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurun. Çocuğunuzun çocuk doktoru veya çocuk nöroloğu tarafından muayene edilmesini isteyin. Ayrıca bir çocuk gelişimci tarafından çocuğunuzun gelişiminin değerlendirilmesi için talepte bulunun. Şayet çocuğunuzda bir gelişimsel gerilik söz konusu ise bunun mümkün olan en kısa sürede tanılanması, çocuğunuzun ve sizin erken müdahale hizmetlerine erken dönemde başlamanız ve çocuğunuzun gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için oldukça önemlidir.